Mammografia- wszystko, co powinnaś wiedzieć!

Mammografia (MRTG) jest badaniem wykorzystywanym przede wszystkim w ramach profilaktyki raka piersi. Współczesne aparaty są bardzo dokładne i pozwalają na wykrycie nawet najmniejszych, milimetrowych zmian w obrębie tkanki piersiowej. Jak dokładnie wygląda badanie mammograficzne, jak należy się do niego przygotować i kiedy je wykonywać?

Czym właściwie jest badanie mammograficzne?

Badanie mammograficzne wykonuje się specjalnym urządzeniem zwanym mammografem. Najprościej ujmując, jest to zdjęcie rentgenowskie piersi. Różnica polega na tym, że pierś musi zostać delikatnie uciśnięta za pomocą specjalnych płytek, aby zmniejszyć jej grubość i tym samym zwiększyć rozdzielczość i wartość diagnostyczną zdjęcia.

Mammografia jest jedynym badaniem wykrywającym mikrozwapnienia, które mogą być oznaką nowotworu piersi. Pozwala także wykryć nawet milimetrowe guzy, które nie są wyczuwalne w badaniu palpacyjnym. Dzięki mammografii można również określić zasięg ewentualnego procesu nowotworowego. Badanie mammograficzne jest uzupełnieniem badania USG- badania te nie powinny być traktowane zamiennie.

Mammografia jest badaniem, które nie wymaga znieczulenia pacjentki i wykorzystuje niskie dawki promieniowania. Jest więc procedurą bezpieczną, a jedynym względnym przeciwwskazaniem jest okres ciąży.

W ostatnich latach pojawiły się dwie nowe metody MRTG, które zapewniają jeszcze większą dokładność badania: mammografia cyfrowa (FFDM) oraz mammografia CAD (ang. computer- aideddetection).

Mammografia- kiedy należy wykonać?

Należy przyjąć wiek 40- 50 lat za okres, kiedy powinno się wykonać pierwszą mammografię w życiu, jeśli jesteśmy zdrowi albo niezależnie od wieku, jeśli wyczujemy u siebie guza w piersi.

Narodowy Fundusz Zdrowia finansuje badania mammograficzne w ramach Programu Wczesnego Wykrywania Raka Piersi grupie kobiet w wieku pomiędzy 50 a 69 lat. Mogą one raz na dwa lata wykonywać je za darmo. Mammografia jest nieodpłatna również dla wszystkich osób objętych ubezpieczeniem zdrowotnym, które otrzymały od lekarza skierowanie na tę procedurę.

Wskazaniem do corocznej mammografii, może być występowanie czynników ryzyka, takich jak:

• rak piersi wśród najbliższych członków rodziny,
• mutacja genów BRCA1 lub BRCA2,
• wcześniejsze choroby piersi,
• czynnik hormonalny, np. wczesny wiek pierwszej miesiączki lub późna menopauza,
• wieloletnie przyjmowanie hormonalnej terapii zastępczej.

Mammografia piersi z implantami- czym się różni?

Implanty podczas mammografii mogą utrudnić dostrzeżenie całej tkanki piersi, jednak istnieje skuteczne rozwiązanie tego problemu.

Aby pomóc lekarzowi zobaczyć jak najwięcej tkanki piersi, kobiety z implantami mają wykonywane 4 dodatkowe zdjęcia (2 na każdej piersi). Te dodatkowe zdjęcia nazywamy “zdjęciami z przemieszczeniem implantu”. Implant jest przesuwany do tyłu w stosunku do ściany klatki piersiowej, a pierś jest przyciągana do przodu nad nim, a następnie lekko ściskana. Pozwala to na lepsze zobrazowanie przedniej części biustu, a w efekcie zobrazowanie całej tkanki piersiowej.

Dlatego bardzo ważne jest, aby przed rozpoczęciem badania mammograficznego poinformować technika lub lekarza przeprowadzającego badanie o posiadaniu implantów. Najlepiej wspomnieć o tym fakcie już podczas umawiania się na badanie mammograficzne. Dzięki temu można się dowiedzieć, czy dana placówka ma doświadczenie w wykonywaniu mammografii u kobiet z implantami piersi.

Mammografia- jak się przygotować?

1. Przed mammografią należy poinformować lekarza, jeśli zauważyłaś jakiekolwiek zmiany w piersi. Należy też powiedzieć o przebytych operacjach, przyjmowanych lekach lub jeśli w rodzinie ktoś chorował na raka piersi. Pamiętaj również, aby poinformować osobę wykonującą badanie, jeżeli jesteś po operacji powiększenia piersi implantami- będzie wtedy można dostosować technikę procedury do tej sytuacji, aby otrzymać jak najbardziej wiarygodny obraz.
2. Jeśli wcześniej wykonywane było MRTG, należy zabrać ostatni wynik ze sobą. Przyda się on lekarzowi opisującemu badanie do porównania ewentualnych zmian.
3. Optymalnym terminem badania mammograficznego dla kobiet miesiączkujących jest 5- 10 dzień cyklu (jest to zalecenie zwiększające wartość badania, ale nie warunek jego wykonania). Kobiety po menopauzie mogą badanie wykonać w dowolnym dniu.
4. W dniu badania nie zaleca się stosowania w okolicy pach oraz skóry piersi dezodorantów, talku czy balsamów. Zawarte w nich substancje chemiczne mogą ulec krystalizacji i dać fałszywie dodatni wynik mikrozwapnień w piersi.
5. Na badanie przyjdź w wygodnym ubraniu dwuczęściowym. Dzięki temu łatwiej będzie rozebrać się do pasa.
6. Jeśli w dniu badania odczuwasz jakiekolwiek dolegliwości, np. tkliwość piersi- powiedz o tym lekarzowi. Będzie on z tym większą ostrożnością obchodził się z bolesną piersią.

Jakie są inne metody badania piersi?

Samokontrola piersi

Samobadanie powinny rozpocząć kobiety już 20- letnie. Wykonuje się je co miesiąc, najlepiej tego samego dnia cyklu menstruacyjnego. Wskazany jest 2-3 dzień po zakończeniu miesiączki, kiedy piersi są najmniej obrzęknięte. Każdą wyczuwalną zmianę należy skontrolować ze swoim lekarzem ginekologiem.

Palpacyjne badanie lekarskie

Zaleca się wykonywać je co 6 miesięcy, przy każdej rutynowej konsultacji ginekologicznej.

USG piersi

Jeżeli kobieta należy do grupy podwyższonego ryzyka zachorowania na raka piersi, powinna wykonywać badanie USG piersi co 12 miesięcy. Przewagą USG nad mammografią jest fakt, że pomaga rozróżniać dany rodzaj zmian- w mammografii nie widzimy, czy jest to torbiel, czy może złośliwy guz.

Rezonans magnetyczny piersi

To metoda najnowocześniejsza oraz wykazująca największą czułość, co niestety wiąże się także z dużą liczbą tzw. wyników fałszywie dodatnich. Badanie to wykonuje się ze wskazań lekarskich, kiedy inne badania nie dały możliwości pewnego rozpoznania danej zmiany.