Botoks- moda czy konieczność medyczna?

Zabiegi z toksyną botulinową kojarzone są głównie, jako jedne z najpopularniejszych zabiegów medycyny estetycznej, mające za zadanie odmłodzenie twarzy. Zastosowanie toksyny botulinowej, nazywanej też jadem kiełbasianym, nie zamyka się jednak w obrębie medycyny estetycznej i działania anti- aging. Nie każdy jednak wie, że toksyna botulinowa może nie tylko upiększać, ale również leczyć wiele przypadłości. Do czego używa się botoks w medycynie?

Czym jest toksyna botulinowa?

Toksyna botulinowa (BTX), popularnie nazywana „botoksem” to substancja obecna w medycynie od blisko 50 lat. Jest to neurotoksyna wytwarzana przez beztlenowe bakterie Clostridium botulinum. Wyróżnia się siedem serotypów toksyny botulinowej, odmiennych antygenowo, oznaczonych od A do G, ale tylko typy A, B i E mają zastosowanie w szeroko pojętych lecznictwie oraz działaniu przeciwstarzeniowym. Jej wykorzystywaną w medycynie właściwością jest blokowanie przewodnictwa między nerwem a mięśniem.

Do czego używa się botoks w medycynie estetycznej?

Po zastosowaniu botoksu w celach estetycznych, dzięki blokowaniu skurczu wybranych mięśni, na twarzy nie pojawiają się zmarszczki charakterystyczne dla osób z bogatą mimiką twarzy. Zapobiega to powstawaniu nowych zmarszczek w okolicy twarzy, szyi i dekoltu oraz daje efekt wygładzenia tych już istniejących. Dlatego też na botoks decydują się osoby w różnym wieku- w celach profilaktycznych już w okolicach 25 roku życia. Toksyna botulinowa powoduje również odprężenie i zrelaksowanie mięśni twarzy. Dzięki temu możliwe jest odzyskanie młodszego i promiennego wyglądu. Efekt ten utrzymuje się przez okres około 6 miesięcy, po czym toksyna jest stopniowo metabolizowana przez organizm i mięśnie odzyskują swoją normalną funkcję.

Zabieg z użyciem toksyny botulinowej, znacznie poprawi wygląd twarzy w przypadku:

• Nierówności między brwiami tzw. “lwie zmarszczki”.
• Zmarszczek poprzecznych czoła.
• Zmarszczek wokół oczu tzw. “kurze łapki”.
• Fałdów i nierówności okolic szyi i dekoltu.
• Zmarszczek okolicy ust tzw. “zmarszczek palacza” oraz opadającego kącika ust.

Do czego używa się botoks w medycynie?

Jak już wspomniano, toksyna botulinowa ma obszerne możliwości zastosowania w szeroko pojętej medycynie. Oprócz swojej skuteczności w terapii wielu schorzeń, zabiegi z jej wykorzystaniem cechują się wysokim profilem bezpieczeństwa i niewielką inwazyjnością. Poznaj najpowszechniejsze wskazania do zastosowania BTX w medycynie!

Do czego używa się botoks w neurologii?

• Migrena przewlekła -włączając pozostałe typy bólu głowy to najczęstsza dolegliwość neurologiczna. Gdy charakterystyczny ból głowy pojawia się minimum 15 dni w miesiącu, mówimy o migrenie przewlekłej. Dla tych pacjentów przeznaczona jest terapia botoksem. Toksyna botulinowa hamuje uwalnianie neurotransmiterów i substancji odpowiedzialnych za odczuwanie bólu z zakończeń nerwowych nerwu trójdzielnego. Prowadzi to do odnerwienia nadwrażliwych zakończeń nerwowych i hamowania reakcji prowadzącej do eskalacji bólu migrenowego. W efekcie zmniejsza się częstość napadów i ich nasilenie. Leczenie polega na podaniu preparatu w okolice czołowe, skroniowe, potyliczne i karku.

• Kręcz karku -polega na nawrotowym lub przewlekłym skurczu mięśni szyi, który powoduje ból oraz przymusowe nieprawidłowe ustawienie sylwetki. Leczenie polega na podaniu domięśniowym pod kontrolą USG BTX w wybrane, nadaktywne mięśnie.
• Spastyczność kończyn– najczęściej skutek przebytego udaru mózgu lub stwardnienia rozsianego. Klinicznie manifestuje się oporem podczas biernego wykonywania ruchu w stawie. Nieleczona spastyka powoduje utrwalone zmiany w stawach i przykurcze.
• Kurcz powiek- manifestuje się przez powtarzane ruchy mimowolnego zaciskania powiek. Objawy mogą utrudniać czytanie, obsługę komputera, prowadzenie auta. Często początek choroby jest podstępny- rozpoczyna się tzw. fazą czuciową, w której chory odczuwa pieczenie, palenie, kłucie pod powiekami, ma wrażenie wysychania spojówek lub nadmiernego łzawienia. Niejednokrotnie opóźnia to właściwą diagnozę i leczenie o kilka lat. Leczenie polega na miejscowym podaniu toksyny botulinowej w postaci podskórnej iniekcji w mięśnie okrężne oczu, czasem również w mięśnie sąsiadujące.

Botoks w terapii nadpotliwości

Kolejnym wskazaniem do leczenia botoksem jest uciążliwa nadpotliwość stóp, dłoni, czy pach. Nieprzyjemny zapach, zmiana odzieży, czy wstyd będący następstwem potliwości w konsekwencji prowadzi do narastającej izolacji społecznej i obniżenia ogólnej jakości życia. Dzięki temu, że toksyna botulinowa poraża zakończenia nerwów, będących w styczności z gruczołami potowymi- powoduje ograniczenie wydzielania substancji prowokujących je do wydzielania potu.

Botoks w leczeniu bruksizmu

Bruksizmem określa się ciągłe zgrzytanie zębami oraz ich mimowolne zaciskanie. Źródłem tych objawów jest nadmierna i nieświadoma aktywność mięśni żwaczy. Skutkom bruksizmu towarzyszą migreny, napięcia karku, zaburzenia równowagi czy problemy ze słuchem. Dodatkowo niekorzystnym efektem bruksizmu może być tzw. “twarz kwadratowa”, czyli poszerzona w dolnej partii ze  zmienionym owalem.

Zastosowanie botoksu w leczeniu bruksizmu może być traktowane jako metoda samodzielna lub jako uzupełnienie stosowania szyny relaksacyjnej. Zastrzyki z botoksu skutecznie rozluźniają mięśnie szczęk, dlatego skutecznie niwelują nawyk zaciskania mięśni żwaczy.

Botoks a estetyka uśmiechu

Uśmiech dziąsłowy (tzw. gummy smile) to dosyć rozpowszechniony defekt estetyczny. Występuje wtedy, gdy podczas uśmiechu pacjent pokazuje więcej niż 2-3 mm górnego dziąsła. Lekarz wstrzykuje botoks w fałdy nosowo-wargowe, który ooddziałuje na mięśnie i nerwy warg. Powoduje to zaprzestanie nadmiernego podnoszenia się górnej wargi.

Botoks w leczeniu blizn

Toksyna botulinowa, wykorzystywana powszechnie w medycynie estetycznej, może również znaleźć zastosowanie w terapii i profilaktyce blizn. Badania dowodzą, że środek ten może zapobiegać powstawaniu blizn i wykazuje skuteczność w leczeniu keloidów i blizn przerosłych. Wynika to z kilku aspektów:

• BTX zmniejsza napięcie wokół rany, która nie ulega dzięki temu nadmiernemu rozciąganiu. Wpływa to pozytywnie na proces tworzenia się blizny i zmniejsza ryzyko jej przerostu.
• Po podaniu BTXA obserwuje się miejscową fragmentację fibroblastów (obecnych w tworzącej się tkance bliznowatej) oraz zmniejszenie ich zdolności do różnicowania. Powoduje to, że fibroblasty nie przekształcają się w miofibroblasty zawierające białka kurczliwe. Może to wpływać na zmniejszenie napięcia w obrębie całej powstającej blizny.

Wymienione mechanizmy działania sprawiają, że podawanie toksyny botulinowej we wczesnym okresie pozabiegowym wpływa pozytywnie na wygląd i cechy tworzącej się blizny. Badania wskazują, że blizny ostrzykiwane toksyną botulinową są węższe i bardziej zbliżone kolorystycznie do otaczającej skóry.