Skóra to największy organ ludzkiego ciała- jednocześnie najbardziej narażony na wiele niekorzystnych czynników zewnętrznych. Dlatego ludzka skóra wymaga kompleksowej pielęgnacji, o każdej porze roku. Natomiast to właśnie latem jest narażona na działanie wielu niekorzystnych czynników zewnętrznych. Najbardziej szkodliwe jest oczywiście promieniowanie UV. Skóra po ingerencjach chirurgicznych powinna być latem szczególnie zaopiekowana i osłaniana przed intensywnym słońcem.
Rodzaje promieniowania UV
Promieniowanie ultrafioletowe zostało podzielone na trzy główne rodzaje:
- promieniowanie UVA- stanowi 97% ultrafioletu, jaki dociera do Ziemi. To wyjątkowo silne promieniowanie, które przenika przez ubranie i dociera do głębszych warstw skóry. To właśnie ono odpowiada ono za fotostarzenie się ludzkiej skóry;
- promieniowanie UVB- stanowi zaledwie 1% promieniowania słonecznego. Pomimo tego, że ogromną większość tego typu promieniowania pochłania warstwa ozonowa Ziemi, jest ono niebezpieczne dla skóry. Wywołuje ono nowotwory i inne schorzenia tego obszaru. Z drugiej strony jednak pod wpływem działania fal UVB ludzki organizm produkuje witaminę D, niezbędną do prawidłowego wzrostu oraz funkcjonowania;
- promieniowanie UVC- ten rodzaj promieniowania w całości zatrzymuje ziemska ochronę w postaci ozonu i innych gazów atmosferycznych.
Wpływ intensywnego słońca na skórę po operacji
Promienie UVA są szczególnie niebezpieczne dla naszej skóry. Jesteśmy na nie narażeni przez cały okres swojego życia, ponieważ nie są zatrzymywane przez chmury, mgłę czy okna. Ponadto emitowane są w jednakowym natężeniu przez cały rok, niezależnie od sezonu czy pogody. Szczególnie niebezpieczny jest również fakt, iż nie wywołują żadnych objawów ostrzegawczych, takich jak rumień- łatwo więc je przedawkować.
Promienie UVA są głównym czynnikiem powodującym fotostarzenie poprzez m.in.:
zaburzenie funkcji bariery ochronnej skóry, wywoływanie stresu oksydacyjnego, degradację włókien kolagenu i elastyny, modyfikację DNA komórek skóry, uszkadzanie naczyń włosowatych i zaburzanie ukrwienia skóry, wpływ na pracę melanocytów.
W efekcie skóra staje się szara, matowa, ziemista, przesuszona. Ma większą tendencję do występowania stanów zapalnych i podrażnień.
Charakterystyczne objawy fotostarzenia
- pogrubienie i rogowacenie skóry, która staje się wyraźnie szorstka i nierówna w dotyku,
- stopniowa degradacja kolagenu, powodująca utratę jędrności i gęstości skóry,
- elastoza, czyli nagromadzenie w skórze właściwej nieprawidłowych włókien elastynowych. Co interesujące- zjawisko to nie występuje w skórze chronionej przed słońcem, nawet u ludzi starszych,
- rozszerzanie i pękanie drobnych naczynek, pojawienie się tzw. pajączków i teleangiektazji, utrwalenie rumienia, nasilenie objawów trądziku różowatego,
- przesuszenie skóry- wskutek uszkodzenia bariery ochronnej zmniejsza się zdolność naskórka do zatrzymywania wody,
- stres oksydacyjny związany ze wzmożoną produkcją wolnych rodników, które uszkadzają komórki skóry,
- zaburzenie pracy melanocytów, czyli komórek odpowiedzialnych za tworzenie i rozłożenie barwnika w skórze- w efekcie powstają przebarwienia i zmiany pigmentacyjne.
Wszystkie te mechanizmy sprawiają, iż skóra poddana niedawno operacji nie ma sprzyjających warunków do odbudowy, regeneracji i odpowiedniego gojenia się ran. Może to wpłynąć nie tylko na niesatysfakcjonujący efekt danego zabiegu, ale również przyczynić się powikłań- np. infekcji, bliznowców czy nieestetycznych przebarwień. Blizna pozbawiona jest bowiem odpowiedniej liczby melanocytów- komórek skóry produkujących melaninę. Jest to substancja powodująca, że nasza cera nabiera opalenizny. Dlatego promienie UV z łatwością mogą przenikać do głębokich warstw skóry.
Osłona przed słońcem- odpowiednio wysoki filtr UV!
Najistotniejszym aspektem ochrony skóry po operacji przed słońcem jest stosowanie kremów z wysokimi faktorami SPF. To właśnie one najskuteczniej chronią skórę przed niekorzystnym działaniem promieni UV.
Ważną kwestią w stosowaniu kremów do twarzy z filtrem jest ich ponowna reaplikacja, nawet co 2- 3 godziny. Jest to szczególnie istotne w gorące dni, gdy nasza skóra intensywnie się poci, przez co krem stopniowo spływa ze skóry, a jego działanie jest przez to coraz słabsze.
Osłona przed najintensywniejszym słońcem!
Najbardziej niebezpieczne jest słońce w czasie najsilniejszego promieniowania tj. między 11:00 a 15:00. W tych godzinach unikaj długich spacerów czy leżenia na plaży. Jeżeli jednak musisz wystawiać się na intensywne słońce- pamiętaj o zakrywaniu najbardziej narażonych partii ciała. Kapelusz, czapka z daszkiem czy chustka- bez tych akcesoriów ani rusz!
Należy również pamiętać o ochronie oczu, poprzez noszenie okularów z równie wysokimi filtrami UV. To zalecenie jest szczególnie kierowane do osób po przebytej operacji powiek– blefaroplastyce.
Opalanie blizny po zabiegu- czy to bezpieczne?
Wielu specjalistów chirurgii ogólnej, jak i plastycznej zaleca nieopalanie miejsca blizny pooperacyjnej przez rok. Czas ten jest uzasadniony faktem, iż blizna przebudowuje się i „dojrzewa” właśnie przez taki okres czasu. Intensywne opalanie się może przedłużyć i zakłócić prawidłowe gojenie się tego miejsca na skórze.
